Ιβηρική/Λατινική Αμερική - Iberoamérica

Δεν θυμάμαι αν το έχω ήδη δημοσιεύσει αυτό το κείμενό μου. Και να το έχω όμως, δεν πειράζει. Έχω λόγο που το αναρτώ σήμερα - ελπίζω να μπορέσω να σας δείξω σε επόμενη ανάρτηση φωτογραφίες από εκείνο το μέρος του κόσμου που έβγαλε ο Νίκος, ο ανιψιός μου, τον περασμένο Δεκέμβριο που πήγε τρεις εβδομάδες στην Ουρουγουάη και στην Αργεντινή, όπου συνάντησε τον παιδικό φίλο του Βαγγέλη, ο οποίος διασχίζει την Κεντρική και Νότια Αμερική από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο και σκοπεύει να κλείσει χρόνο εκεί!! Εξερευνητές, όχι αστεία!!

(Από το βιβλίο μου "Δικαιικές επιρροές στο πλαίσιο του Συγκριτικού Δικαίου", Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2013):

Ιβηρική/Λατινική Αμερική

            Όπως πολύ συγκεκριμένα περιγράφεται, ως Λατινική Αμερική είναι γνωστή η πολύ μεγάλη περιοχή που εκτείνεται νότια του Rio Bravo (στις ΗΠΑ ονομάζεται Rio Grande). Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2005 (του Earth Institute του Columbia University), στην περιοχή αυτή ζούσαν περίπου 543 εκατομμύρια άνθρωποι[1].

            Οι επιρροές που διαμόρφωσαν τα δίκαια της περιοχής εκείνης ήσαν ποικίλες. Κυρίαρχες μεταξύ αυτών ήσαν οι επιρροές από τις διάφορες αποικιακές διοικήσεις. Ήδη το 1494, με τη Συνθήκη της Tordesillas, το Ισπανικό και το Πορτογαλικό Στέμμα μοίρασαν μεταξύ τους τη «νέα» ήπειρο – η Πορτογαλία διεκδίκησε και κράτησε τη Βραζιλία – την, ουσιαστικά, Ιβηρική Αμερική.

            Ο όρος «Λατινική Αμερική» προτάθηκε και καθιερώθηκε κατά το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα, από διανοούμενους, οι οποίοι κατ’ αρχάς ήθελαν να αντιταχθούν στη δόλια και καταπιεστική επιρροή της «Σαξονικής Αμερικής», των ΗΠΑ, που, ενώ κατά τη διάρκεια των επαναστατικών – απελευθερωτικών από τους αποικιοκράτες πολέμων είχαν δείξει μια εγγύτητα με τους επαναστάτες[2], στη συνέχεια προσπαθούσαν συνεχώς να παρεμβαίνουν δόλια, με σκοπό το οικονομικό κέρδος και την πολιτική εξουσία.

            Σημειώνεται επίσης, πως ο όρος «Λατινική Αμερική» αποτελούσε, στην πραγματικότητα, κατά τον 19^ο αιώνα ένα γεωπολιτικό και διανοητικό τεχνητό κατασκεύασμα που επιβεβαίωνε την ηγεσία της Γαλλίας επί των κρατών της Νότιας Ευρώπης και επί των υπερπόντιων πρώην αποικιών τους[3].

            Η περιοχή, εκτός από τα ηπειρωτικά κράτη, περιλαμβάνει και κάποια νησιωτικά κράτη και νησιωτικές αποικίες της Καραϊβικής θάλασσας. Εκεί, τα δίκαια έχουν επηρεασθεί και από τους άλλους υπάρξαντες αποίκους, όπως Αγγλία και Ολλανδία. Οι πρώην Ισπανικές αποικίες στην Καραϊβική, όπως η Κούβα, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Πουέρτο Ρίκο, είναι σε έναν συνεχή νομικό διάλογο και με την ηπειρωτική Ιβηρική Αμερική αλλά και με την ηπειρωτική Ευρώπη.

            Αποτινάσσοντας τον αποικιακό ζυγό, τα ανεξάρτητα πλέον κράτη της Λατινικής Αμερικής είχαν ως άμεσο στόχο να εγκαταλείψουν το αποικιακό δίκαιο της Καστίλλης και να υιοθετήσουν «φιλελεύθερο, πεφωτισμένο και προοδευτικό» δίκαιο Ευρωπαϊκών κρατών. Η διατήρηση των δεσμών με την Ισπανία δεν εκπλήσσει τόσο, αν σκεφθούμε ότι στην ουσία διατήρησαν αυτούς του δεσμούς με την Ισπανία του δεύτερου μισού του 19^ου αιώνα, όταν και αυτή επίσης είχε απομακρυνθεί από το μεσαιωνικό δίκαιό της και είχε στραφεί προς τους φιλελεύθερους θεσμούς που κυριαρχούσαν σε κράτη όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία.

---

[1] D. López-Medina, The Latin American and Caribbean legal traditions. Repositioning Latin America and the Caribbean on the contemporary maps of comparative law, in: The Cambridge Companion to Comparative Law (M. Bussani/U. Mattei, eds), Cambridge University Press, 2012, 344.

[2] Είναι σαφής και η επιρροή των πολιτικοδικαιικών αρχών των ΗΠΑ στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ιδίως στο ότι οι δεύτερες καθιέρωσαν εξ αρχής την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, εμπνεόμενες από το Σύνταγμα των ΗΠΑ, βλ. και Ε.Ν. Μουσταΐρα, Συγκριτικό Δίκαιο. Πανεπιστημιακές Παραδόσεις, Εκδόσεις Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2004, ….

[3] D. López-Medina, The Latin American and Caribbean legal traditions. Repositioning Latin America and the Caribbean on the contemporary maps of comparative law, in: The Cambridge Companion to Comparative Law (M. Bussani/U. Mattei, eds), Cambridge University Press, 2012, 347.

                                                       Καλό υπόλοιπο Κυριακής!!