Ο σπουδαίος συγκριτικολόγος H. Patrick Glenn ανέδειξε και πάλι τη μέγιστη σημασία - και για το δίκαιο - της παρεξηγημένης έννοιας της παράδοσης.
Έγραφε στο βιβλίο του "Legal Traditions of the World. Sustainable diversity in Law" (έχω την τιμή να διαθέτω ένα από τα πολυγραφημένα αντίτυπα που είχε υποβάλει για το Prix Canada (http://www.iuscomparatum.org/139_p_1523/prix-canada.html), το οποίο και κέρδισε το 1998:
"Why does tradition have to be dealt with and why must a process for dealing with it have to be developed? We could simply forget about it, or say that it is simply history which should stay where it is, in the books. Some attempt to do this, but are never fully successful. The main reason we are constantly addressing tradition appears to be the constraint which it imposes on our lives. Tradition, through its pastness, provides presently available lessons as to how we should act. Tradition tells us how to make good pottery, paint beautiful paintings and write good pleadings".
Παραδοσιακό σχέδιο κεντήματος (ντροπή μου, αλλά δεν θυμάμαι ποιας περιοχής), το είχα κεντήσει όταν ήμουν στο τέταρτο έτος φοιτήτρια, αν δεν κάνω λάθος. ΠΟΛΛΗ δουλειά είχε. Έβλεπα τηλεόραση τα βράδια και κεντούσα - μου είναι σχεδόν αδύνατο να κάνω μόνο ένα πράγμα, ούτε να κεντάω μόνο θα μπορούσα ούτε να βλέπω τηλεόραση μόνο. Το χούι αυτό συνεχίζεται...
(Από το βιβλίο μου "Συγκριτικό Δίκαιο και Πολιτιστικά Αγαθά", Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2012, σ. 4-5):
Άγιος Νικόλαος, στη Ρηγίλλης.
Νίκος Χουλιαράς, ζωγράφος, συγγραφέας, τραγουδιστής. Στα έργα του η παράδοση είναι πάντα παρούσα. Μικρή, θυμάμαι ότι είχα ξετρελαθεί με ένα παραδοσιακό Ηπειρώτικο τραγούδι που τραγουδούσε και ο ίδιος (μαζί με την Πόπη Αστεριάδη):
"Χαλασιά μου" (https://www.youtube.com/watch?v=Xl_Dy10VUHI).
Αργότερα, φοιτήτρια, διάβασα πολλά βιβλία του, με γοήτευε η Ηπειρώτικη παράδοση. Η ζωγραφική του με φοβίζει λίγο αλλά και με γοητεύει. Το 2006, λίγο πριν την τελευταία (ελπίζω...) μιας σειράς τρομερά επίπονων και επώδυνων ως προς τα αποτελέσματά τους χειρουργικών επεμβάσεων στο χέρι μου, πήγα στις Νέες Μορφές να αγοράσω μια μεταξοτυπία έργου του Τέτση, για να δωρίσω σε έναν πολύ καλό μου φίλο (έναν από αυτούς τους ανθρώπους που τιμούν τη λέξη φιλία). Εκείνη την ημέρα θα γίνονταν τα εγκαίνια έκθεσης του Νίκου Χουλιαρά. Οι κυρίες της αίθουσας τέχνης θέλησαν να μου δωρίσουν (όλο δώρα είχε εκείνη η ημέρα!) μια από τις λίγες μεταξοτυπίες που είχαν με αφορμή την έκθεση. Και μου πρότειναν να μου την υπογράψει ο ίδιος που ήταν εκεί. Ντρεπόμουν λίγο, αλλά ως γλυκύτατος άνθρωπος, όπως πάντα, ο [και] ζωγράφος με έκανε να νοιώσω πολύ άνετα, ρωτώντας με το όνομά μου, για να μου την αφιερώσει: "Ελίνα", του λέω. "Το όνομά σας μου θυμίζει τυφώνα", μου λέει!! Κάθε φορά που κοιτάζω τη μεταξοτυπία στον τοίχο, δίπλα στη τζαμαρία, θυμάμαι τη στιχομυθία και γελάω (εννοούσε τον τυφώνα "Κατρίνα").
Όταν ο αδελφός μου έμαθε ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης, έσπευσε να μου το πει!! Πρέπει να ήμουν 2-3 χρονών. Δεν πίστεψα λοιπόν ποτέ στον Άγιο Βασίλη, δεν πρόλαβα!! Μεγάλη, καμιά φορά, μου αρέσουν κάτι τέτοια παραμύθια...
Έγραφε στο βιβλίο του "Legal Traditions of the World. Sustainable diversity in Law" (έχω την τιμή να διαθέτω ένα από τα πολυγραφημένα αντίτυπα που είχε υποβάλει για το Prix Canada (http://www.iuscomparatum.org/139_p_1523/prix-canada.html), το οποίο και κέρδισε το 1998:
"Why does tradition have to be dealt with and why must a process for dealing with it have to be developed? We could simply forget about it, or say that it is simply history which should stay where it is, in the books. Some attempt to do this, but are never fully successful. The main reason we are constantly addressing tradition appears to be the constraint which it imposes on our lives. Tradition, through its pastness, provides presently available lessons as to how we should act. Tradition tells us how to make good pottery, paint beautiful paintings and write good pleadings".
Παραδοσιακό σχέδιο κεντήματος (ντροπή μου, αλλά δεν θυμάμαι ποιας περιοχής), το είχα κεντήσει όταν ήμουν στο τέταρτο έτος φοιτήτρια, αν δεν κάνω λάθος. ΠΟΛΛΗ δουλειά είχε. Έβλεπα τηλεόραση τα βράδια και κεντούσα - μου είναι σχεδόν αδύνατο να κάνω μόνο ένα πράγμα, ούτε να κεντάω μόνο θα μπορούσα ούτε να βλέπω τηλεόραση μόνο. Το χούι αυτό συνεχίζεται...
(Από το βιβλίο μου "Συγκριτικό Δίκαιο και Πολιτιστικά Αγαθά", Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2012, σ. 4-5):
Διευρύνεται, εμπλουτίζεται, καθίσταται πληρέστερη η σύγκριση, όταν μιλάμε
για σύγκριση νομικών παραδόσεων ή/και για σύγκριση νομικών πολιτισμών Ο
πολιτισμός προϋποθέτει την παράδοση, η παράδοση εμπεριέχει επικοινωνία
πληροφοριών. Όταν πυρηνική έννοια στη σύγκριση δικαίων καθίσταται η παράδοση[1], τότε
στο προσκήνιο έρχεται η ιστορία[2]. Ο
H. Patrick Glenn, σκαπανεύς της προσέγγισης αυτής, της σύγκρισης νομικών
παραδόσεων[3], ο
οποίος συνδύασε κατά τρόπο ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα την ιστορία δικαίου και το
συγκριτικό δίκαιο[4], δεν προσφεύγει σε καμία
θεωρία της παράδοσης. Προτιμά να αποστασιοποιηθεί από οποιαδήποτε
θεωρητικοποίηση και κατασκευή εννοιών, τα οποία είναι χαρακτηριστικά του
Δυτικού ορθολογισμού. Η εικόνα που έχει για την παράδοση είναι αυτή μιας
συνεχούς, διαρκώς μεταβαλλόμενης ροής ιδεών στον χρόνο, με σχετικά σταθερό
πυρήνα, αλλά όχι ακριβή όρια[5].
Πολύ σημαντική είναι η συμβολή του έργου του Glenn στην «αποκάθαρση» της
έννοιας της παράδοσης από τον αρνητικό χαρακτηρισμό που της είχε προσδώσει ο
Διαφωτισμός, ως μιας καταπιεστικής, αντιδραστικής δύναμης[6], η
οποία εμποδίζει τον ορθολογικό στοχασμό επί των προβλημάτων της ανθρώπινης
κοινωνικής κατάστασης[7].
Αντίθετα, η παράδοση έχει τη θετική δυνατότητα να παράσχει τη βάση για
περαιτέρω στοχασμό επί ανάλογων ζητημάτων[8].
[3] Κατά τον A. Somma, Giochi senza
frontiere – I comparatisti e la tradizione dallo storicismo al postmoderno, στο: Festschrift
für Erik Jayme, Bd 2 (hrsg. von H.-P. Mansel/T. Pfeiffer/H. Kronke/C.
Kohler/R. Hausmann), Sellier. European Law Publishers, 2004, 1377,
1378, οι αναφορές στη «νομική παράδοση» έχουν την προέλευσή τους στα δίκαια του
common law. Υποστηρίζει πως
τα δίκαια αυτά δεν συνηθίζουν να αρθρώνουν θεωρίες περί του δικαίου, παρά
στοχάζονται περί του φαινομένου του δικαίου και επιδιώκουν τη διατήρηση και την
ανάπτυξη ενός συστήματος ανοικτού, μη συνδεδεμένου με την κρατική έννοια της
έννομης τάξης και των συμπαρομαρτούντων της.
[4] J. Husa, Emancipation or Deprivation for the European Legal
Mind? The Contribution of the Legal Traditions Approach, Tilburg Institute of Comparative and Transnational Law, Working
Paper No. 2008/3, http://www.ssrn.com/link/Tilburg-TICOM.html
[5] Προσάπτουν στην προσέγγιση αυτή, ότι η επιλογή των
δεδομένων και η εξατομίκευσή τους είναι μια πρακτική εξ ορισμού αυθαίρετη× ότι η ιδεολογική αξία της «παράδοσης» είναι μια σταθερά
που αναδύεται από την ιστορία της έννοιας, βλ. A. Somma, Giochi senza frontier – I comparatisti e la tradizione dallo storicismo al postmoderno, στο: Festschrift für Erik Jayme, Bd 2 (hrsg. von H.-P. Mansel/T. Pfeiffer/H. Kronke/C. Kohler/R. Hausmann), Sellier. European Law Publishers, 2004, 1377,
1380.
[6] P. Glenn, Legal Cultures and Legal Traditions, στο: Epistemology
and Methodology of Comparative Law (M. Van Hoecke, ed.), Hart, 2004, 7.
[7] Ανάλογα είχε ήδη προσπαθήσει να αποτινάξει αυτόν τον
αρνητικό χαρακτηρισμό της παράδοσης και ο M. Krygier, Law as Tradition, Law and Philosophy 5 (1986) 237.
[8] A. Halpin,
Glenn’s Legal Traditions of the World:
Some Broader Philosophical Issues, Journal
of Comparative Law 1 (2006) 116, 117.
Άγιος Νικόλαος, στη Ρηγίλλης.
Νίκος Χουλιαράς, ζωγράφος, συγγραφέας, τραγουδιστής. Στα έργα του η παράδοση είναι πάντα παρούσα. Μικρή, θυμάμαι ότι είχα ξετρελαθεί με ένα παραδοσιακό Ηπειρώτικο τραγούδι που τραγουδούσε και ο ίδιος (μαζί με την Πόπη Αστεριάδη):
"Χαλασιά μου" (https://www.youtube.com/watch?v=Xl_Dy10VUHI).
Αργότερα, φοιτήτρια, διάβασα πολλά βιβλία του, με γοήτευε η Ηπειρώτικη παράδοση. Η ζωγραφική του με φοβίζει λίγο αλλά και με γοητεύει. Το 2006, λίγο πριν την τελευταία (ελπίζω...) μιας σειράς τρομερά επίπονων και επώδυνων ως προς τα αποτελέσματά τους χειρουργικών επεμβάσεων στο χέρι μου, πήγα στις Νέες Μορφές να αγοράσω μια μεταξοτυπία έργου του Τέτση, για να δωρίσω σε έναν πολύ καλό μου φίλο (έναν από αυτούς τους ανθρώπους που τιμούν τη λέξη φιλία). Εκείνη την ημέρα θα γίνονταν τα εγκαίνια έκθεσης του Νίκου Χουλιαρά. Οι κυρίες της αίθουσας τέχνης θέλησαν να μου δωρίσουν (όλο δώρα είχε εκείνη η ημέρα!) μια από τις λίγες μεταξοτυπίες που είχαν με αφορμή την έκθεση. Και μου πρότειναν να μου την υπογράψει ο ίδιος που ήταν εκεί. Ντρεπόμουν λίγο, αλλά ως γλυκύτατος άνθρωπος, όπως πάντα, ο [και] ζωγράφος με έκανε να νοιώσω πολύ άνετα, ρωτώντας με το όνομά μου, για να μου την αφιερώσει: "Ελίνα", του λέω. "Το όνομά σας μου θυμίζει τυφώνα", μου λέει!! Κάθε φορά που κοιτάζω τη μεταξοτυπία στον τοίχο, δίπλα στη τζαμαρία, θυμάμαι τη στιχομυθία και γελάω (εννοούσε τον τυφώνα "Κατρίνα").
Όταν ο αδελφός μου έμαθε ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης, έσπευσε να μου το πει!! Πρέπει να ήμουν 2-3 χρονών. Δεν πίστεψα λοιπόν ποτέ στον Άγιο Βασίλη, δεν πρόλαβα!! Μεγάλη, καμιά φορά, μου αρέσουν κάτι τέτοια παραμύθια...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου