Η γοητευτική παρουσία του Συγκριτικού Δικαίου - ακόμα και όταν δεν είναι απολύτως προφανής!

Υποθέτω - ή μάλλον ελπίζω - ότι οι περισσότεροι έχετε καταλάβει πως και όταν αναφέρομαι σε θέματα μη έχοντα εκ πρώτης όψεως σχέση με το θετικό δίκαιο, στην ουσία αναφέρομαι σε στοιχεία διαμορφώνοντα το δίκαιο, τα διάφορα δίκαια. Η καθημερινότητα της ζωής των ανθρώπων, η νοοτροπία τους, επηρεάζει και επηρεάζεται από το δίκαιο, το διαμορφώνει εμφανώς ή αφανώς, αλλά και επηρεάζεται από αυτό. Οι "κρυπτότυποι" του Rodolfo Sacco είναι πάντα εκεί! Οι "νομικές παραδόσεις" του Patrick Glenn, επίσης!

Κάποιες παράγραφοι από το τελευταίο μου βιβλίο (Δικαιικές επιρροές στο πλαίσιο του Συγκριτικού Δικαίου) θα φωτίσουν περισσότερο αυτό που ανέφερα ανωτέρω:

"Σήμερα ο συγκριτικολόγος προβληματίζεται σχετικά με το πώς οι θέσεις του συγκριτικού δικαίου, ως επιστημονικού κλάδου, συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ίδιας της πραγματικότητας, ποιος προτείνει και ποιος ελέγχει τις θέσεις αυτές και για ποιους λόγους." (σελ. 29)

Επίσης:

"Το δίκαιο προσδιορίζει τη συγκεκριμένη ταυτότητα των υποκειμένων. Δεν καθορίζει απλώς τους κανόνες του παιχνιδιού, κατανέμει και τις θέσεις των παικτών. Ο ρόλος του είναι πολύ σημαντικός, ακόμα και όταν προς αιτιολόγηση των νομικών αποφάσεων γίνεται επίκληση εξωτερικών παραγόντων, όπως π.χ. της αγοράς." (σελ. 29-30)

Επίσης:

            "Η ιστορική και φαντασιακή προβολή στοιχείων που δίνουν υπόσταση στη δικαιική μνήμη ως τμήμα βασικό της πολιτισμικής μνήμης, ενισχύουν τη σχέση παράδοσης και μνήμης. «Κατασκευάζεται» η μνήμη; Και αν θεωρήσουμε πως ναι, είναι νοητή η κατασκευή της με στοιχεία έξωθεν επεμβαίνοντα ή είναι πάντα μια καθαρά εσωτερική ατόμων ή κοινοτήτων διαδικασία; Μπορεί η μνήμη να θεωρηθεί ως διάθεση και συν-μόρφωση των «μνημονικών ιχνών»; Αν ναι, τότε θα πρόκειται για ενέργεια διαμεσολάβησης, αφού απαιτεί την εμπλοκή ειδικών οργάνων από μέρους του ατομικού ή συλλογικού υποκειμένου (των «μεσολαβητών της ανάμνησης», π.χ. κειμένων, εικόνων, τόπων, σωμάτων), προκειμένου να ιδιοποιηθεί και να ερμηνεύσει αυτά τα συγκεκριμένα ίχνη." (σελ. 35-36)

Την πολύ όμορφη αυτή φωτογραφία - την ύπαρξη της οποίας αγνοούσα - μου την έστειλε η Θεανώ Μανέτα (μπροστά, στη φωτογραφία) και την ευχαριστώ πολύ! Είναι από το επίσημο δείπνο του διεθνούς συνεδρίου που είχε οργανώσει η Ένωση Διεθνούς Δικαίου, τέλος Αυγούστου, στα Λεγραινά. Στο τραπέζι (καμία σχέση το φαγητό με αυτό της σημερινής ημέρας!) είμαστε Έλληνες (η Θεανώ, ο Γιώργος Νικολαΐδης-Κρασσάς και εγώ), Πολωνοί και Άγγλοι. Θεανώ, αν παραλείπω κάποια ιθαγένεια, συμπλήρωσέ τη, σε παρακαλώ!

Η υπέροχη "Nebraska", του "δικού μας" (αστειεύομαι, αλλά όχι και τόσο, η "κυτταρική μνήμη" είναι προφανής στα έργα του αλλά και στη ζωή και στις συνεντεύξεις του: τρίτης γενιάς Έλληνας στις ΗΠΑ, διατηρεί με συγκινητικό τρόπο στοιχεία της καταγωγής του) Alexander Payne δεν πήρε τελικά κανένα Όσκαρ. Δεν πειράζει. Σημαντικότερα είναι τα "βραβεία" των απόψεων θεατών και συναδέλφων του. Στην ταινία του αυτή (όπως και σε όλες τις άλλες, κατά τη γνώμη μου) είναι σαφή τα στοιχεία που διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων σε συγκεκριμένες περιοχές, άρα και τους κανόνες που εφαρμόζονται εκεί και που συνδιαμορφώνονται και συνδιαμορφώνουν.

                 Η υπέροχη τριάδα σκηνοθέτη και ηθοποιών (πατέρα και γιου στην ταινία):