Συγκρίσεις ... μουσικές ...

"Απ'όλες τις τέχνες, η μουσική - ίσως επειδή δεν έχει κανένα σχεδόν αναφορικό, λεκτικό ή απεικονιστικό περιεχόμενο - μπορεί να μας αποκαλύψει καλύτερα τις βασικές παραδοχές ενός πολιτισμού." (σ. 22-23)

"..., μερικές απ' τις παραδοχές της "κλασσικής" μουσικής μας παράδοσης, δεν είναι καθόλου πρωτογενείς και πανανθρώπινες, όπως συνηθίζουμε να πιστεύουμε. Κι ακόμα, πρέπει ν' αποτινάξουμε την ψευδαίσθηση ότι η δυτική μουσική αποτελεί το κορυφαίο ηχητικό επίτευγμα της ανθρωπότητας κι ότι οι άλλοι πολιτισμοί δεν αποτελούν παρά στάδια, σε μια εξελικτική πορεία που οδηγεί σ' αυτό το επίτευγμα. Άλλοι πολιτισμοί βασίζονται σε διαφορετικές παραδοχές και δίνουν προτεραιότητα σε άλλες διαστάσεις  στην οργάνωση του ήχου. Οι πολιτισμοί αυτοί δεν είναι ούτε ανώτεροι ούτε κατώτεροι, είναι απλώς διαφορετικοί και οι απόπειρες για αξιολογική σύγκριση ανάμεσα σε μας και σ' αυτούς είναι το λιγότερο άστοχες, ενώ, στη χειρότερη περίπτωση τείνουν να ενθαρρύνουν τις επικίνδυνες ψευδαισθήσεις που τρέφουμε για την ανωτερότητα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού." (σ. 23)

"Πραγματικά, η λογική κι οι λογικές σχέσεις αποτελούν καθοριστικά μεγέθη της δυτικής τέχνης. Το έργο τέχνης αντιμετωπίζεται σαν κάτι που είναι λογικά ερμηνεύσιμο, σαν κάτι που μπορεί να αναλυθεί πλήρως. Όλες οι λογικές σχέσεις που το απαρτίζουν μπορούν να διευκρινίζονται και κάθε ασάφεια υποχωρεί μπροστά στην ανάλυση. Καθένα από τα στοιχεία του συνδέεται λογικά με τα υπόλοιπα, καθώς και με τη συνολική δομή του έργου. Ο ακροατής της μουσικής μπορεί να "προσανατολίζεται" ακουστικά μέσα από τους ήχους και να κατανοεί τις διαδικασίες του έργου, ακόμα κι αν δεν μπορεί να τις ονομάσει με ακρίβεια. Κι όπως έλεγε ο Pousseur, πυρήνας των λογικών διαδικασιών της μουσικής είναι η αρμονία της τονικότητας." (σ. 29)

"Στο δικό μας πολιτισμό η ακρόαση της μουσικής αποτελεί κατά βάση ιδιωτική υπόθεση. Η ίδια η διάταξη των καθισμάτων σε μια αίθουσα συναυλιών είναι τέτοια ώστε να μην επιτρέπει καμιά μορφή συλλογικότητας, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη διάταξη των θρανίων σε μια τάξη σχολείου. Κι οι δυό περιπτώσεις  συμβολίζουν μια μορφή επικοινωνίας που διεξάγεται μονοσήμαντα: Από τον ερμηνευτή πάνω στη σκηνή, στον κάθε έναν ακροατή χωριστά, από τον δάσκαλο πάνω στην έδρα, στον καθένα μαθητή χωριστά. Η μουσική δεν νοιάζεται για την ανάπτυξη κάποιας συλλογικότητας αλλά για τη μετάδοση της προσωπικής ιδέας κάποιου συνθέτη, δια μέσου του εκτελεστή, σε κάθε ακροατή χωριστά. Εκφράζει απόλυτα την αυτονομία και τη μοναξιά του ατόμου στις μετα-αναγεννησιακές Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ο ίδιος ο ακροατής δεν συμμετέχει με κανένα τρόπο στη δημιουργική διαδικασία. Ο ρόλος του εξαντλείται στον θαυμασμό του τελειωμένου αντικειμένου που βγήκε από τα χέρια του καλλιτέχνη." (σ. 51)

Τα αποσπάσματα: από το καταπληκτικό βιβλίο του Κρίστοφερ Σμωλ, "Μουσική - Κοινωνία - Εκπαίδευση" (μετάφραση: Μιχ. Γρηγορίου), Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1983.

Οι φωτογραφίες: κάποια από τα cd μου (κλασσικής μουσικής τα περισσότερα, αλλά και πολλά άλλων λαών, άλλων μουσικών παραδόσεων)

Προστασία πολιτιστικών αγαθών - Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας

Την 24.2.2018 είχα τη μεγάλη χαρά και τιμή να μιλήσω για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών, στο πλαίσιο σεμιναρίου που διοργανώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.

Μικρό απόσπασμα από τη διάλεξή μου:

https://www.youtube.com/watch?v=tmCxKUVZChw&feature=youtu.be

The great Edward Said

Obviously, Edward Said's books have a prominent place in my library. And I could not find "Orientalism", probably I have lent the book to someone who has not given it back to me...

In Laura Nader's words (from the book below, pp. 86-87):

   "In Orientalism Said describes the processes through which Western academics invented the idea of the Orient. Focusing primarily on French and British intellectuals, Said demonstrates the "enormously systematic discipline by which European culture was able to manage - and even produce - the Orient politically, sociologically, militarily, ideologically, scientifically and imaginatively during the post-Enlightenment period" (Said 1978:3). He argues that Western intellectuals' construction of the Orient did not reflect empirical realities; rather their depictions were imagined - prerequisites for gaining power over the Orient by means of a plethora of images constructed by scholars, historians, and artists. And although the military used such imaginings, European intellectuals and artists were complicit in efforts to subjugate the East. ... Said further refined this theme in his 1994 book, Culture and Imperialism, in which he describes the Western cultural imagination that inspired Europeans to extend their role across the globe while justifying their right and obligation to dominate other peoples.

... Anything but ethnocentric, he is a cosmopolitan who incorporated into his work high English and American culture, as well as his own high Arab culture of literature and politics, poetry and novels. Said's message was not that Orientalis scholars purposely "misrepresented" the Middle East in a vacuum, but that the Western political-intellectual culture that surrounded such representations linked logically to imperialism. Listening to contemporary news reports on the Middle East, for example, reminds one of Said's observation that in other situations such reporting might openly be called racist. Any interaction between culturally distinct groups of people has a power dimension."

Law professors - and judges

Όταν ο Richard Posner "κεντάει":

"And as legal academia has expanded - between 1998 and 2008 alone the average size of law school faculties increased by 40 percent - law professors have found a large enough audience within their own ranks not to want to spend much time trying to communicate with judges without much hope of succeeding. The expansion of law school faculties has also resulted in a greater variety of law school courses and increased faculty specialization, further widening the gap between the academy and the judiciary - between specialists and generalists.'

"The process is Darwinian. In nature each animal species must find a niche for itself, critically including a food that it can find and eat without encountering destructive competition from another species. In the academy each species of professor must find an academic niche in which he can avoid destructive competition from other professors. The tax professors occupy one niche, the contract professors another, and so on. The "list serve" - a list of email addresses of persons, often academics, sharing an interest such as, in the case of tax professors, tax law - vastly increases the number and size of communities of legal academics. The subscribers to a list serve become colleagues in cyberspace, forming a substantial academic subgroup that fills a niche in academic ecology. Their need to communicate with persons outside of their niche, such as judges, like the need of a squirrel to learn to eat dandelions as well as nuts, is minimized."


Τα κειμενάκια αυτά είναι από το ΠΟΛΥ ενδιαφέρον βιβλίο της δεύτερης φωτογραφίας, σ. 8-9.